တၢ်မုၢ်လၢ်လၢဘၣ် တၢ်ဟံးဃာ်ဂၢၢ်ကျၢၤအီၤ

“မ့ၢ်လၢပါပၢ်ဆှၢလီၤန့ၢ်ယၤ ဖီဖိတဖၣ်အဃိ ယသ့ၣ်ညါလၢ အဝဲကဟဲက့ၤဆူဟံၣ်န့ၣ်လီၤ”. တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲ ယဒ့မုၣ်လၢ အိၣ်နွံနံၣ်ကတိၤဝဲဆူ ပမိမိၢ်, ဖဲပါပၢ်ဟါမၢ်လၢ တၢ်ဒုးဖဲလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တချုးပါပၢ်ဘၣ်လဲၤဆူ အမူဒါလီၤဆီန့ၣ် အဝဲကတဲာ်ကတီၤဆိဖီဖိတဖၣ် လၢယဒ့မုၣ်ဖိအတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမုၢ်နံၤအဂီၢ် ဒီးဖီတဖၣ် ဟဲတုၤဝဲဖဲ ပပၢ်ဟါမၢ်လၢတၢ်ဒုးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဒ့မုၢ်ဖိစံးကတိၤဝဲန့ၣ်ဘၣ်ဝဲလီၤ. ပၢ်တဂၤအံၤ ဖဲလဲၤခီဖျိတၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်ဒိၣ်မး ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ဟဲက့ၤတုၤဘၣ်ဝဲ ဟံၣ်သးပှၢ်တၢၢ်န့ၣ်လီၤ. နံၣ်လၢ အဆံတဖၣ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, ယဒ့မုၣ်ဖိဟံးဃာ်ဒ်ဝဲ ဖီကိဖိလၢ ပှၤဆဲးတ့ၢ်ဖီတဖၣ်, ဒ်ကမ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်က့ၤလၢ တၢ်ဟံးဃာ်ဂၢၢ်ကျၢၤ တၢ်မုၢ်လၢ်ထီဘိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်တဘျီဘျီ တၢ်ဟံးဃာ်ဂၢၢ်ကျၢၤတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဘီၣ်တၢ်ညီလၢ ဟီၣ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤ လၢအအိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်ဟးဂီၤဒီး တၢ်ဒဲးဘးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပၢ်တဖၣ်တဟဲက့ၤဆူ ဟံၣ်ထီဘိဘၣ်. ဖိတဖၣ် အတၢ်ဆၢမုၢ်လၢ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်တဘျီဘျီတလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ တၢ်အိၣ်အသး, မၤအသးတဖၣ်လၢ အကီခဲကတၢၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဝံဃဘးကူာ် စံးကတိၤဆိ ပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိအတၢ်ဟဲနုာ်လီၤ ဂုာ်န့ၢ်ဆူၣ်ကီၢ်ယူၤဒၤဖဲ ဃဘး ၁:၆ အပူၤန့ၣ်လီၤ…

တၢ်သီဝံ သဲကလၤ အတၢ်ကတိၤ

တၢ်ကစီၣ်လံာ်ပရၢ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢထွံၣ်ဖိ ပဲး(Pep)အ့ၣ်သံဝဲဒၣ် သၣ်မံယီၤလၢအမ့ၢ် ပှၤပၢတၢ်ဝ့ၢ်အခိၣ်ပဒိၣ်အမါအတၢ်န့ၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပဲး န့ၣ်တမၤဝဲဒၣ်ဘၣ်. တၢ်တမံၤလၢထွံၣ်ဖိ ပဲး မၤကမၣ်တၢ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ဒၣ် အ့ၣ်ဟးဂီၤဝဲ လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤကပုာ်လၢ ပဒိၣ်အံၤ အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ထွံၣ်ဖိ ပဲးန့ၣ် တဘျီဘၣ်တၢ်ဘုၣ်အီၤ လၢကီၢ်စဲၣ်ပဲၤစၢၤဘ့နံယဲၤ (Pennsyl vania) ပဒိၣ်အခိၣ် က့းဖီး ပ့ရှိ (Gifford Pinchot) ဖဲ ၁၉၂၀ အနံၣ်န့ၣ်လီၤ. ထွံၣ်ဖိအံၤ ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူ ကီၢ်စဲၣ်အဃိာ်လၢမုၢ်ထီၣ်တကပၤဒီး ပှၤဒိန့ၢ်တၢ်ဂီၤလၢ ပှၤဃိာ်ဖိအနီၢ်ဂံၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဒီး ပှၤကွဲးတၢ်ကစီၣ် နၢ်ဟူဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်ဒီး ကွဲးဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ထွံၣ်မၤသံသၣ်မံယီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ကွဲး ဘၣ်တၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ တၢ်ကစီၣ်လံာ်ပရၢအပူၤအဃိ ပှၤအါဂၤနာ်ဝဲဒၣ်လၢ ပဲး မၤသံအ့ၣ်သံသၣ်မံယီၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤ.

အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤစီၤၡလိၤမိၤသ့ၣ်ညါဝဲတၢ်ကစီၣ်လၢအကမၣ်တဖၣ် အစိကမီၤဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ကတိၤ ၁၈:၈ အပူၤ အဝဲကွဲးဝဲ “ပှၤလၢအသီၣ်ဝံသဲကလၤ အတၢ်ကတိၤန့ၣ် မၤအသးဒ် အတၢ်ကတိၤလိာ်ကွဲ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, လဲၤလီၤဝဲဆူပှၤအသးကံၢ်ပူၤလီၤ”န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီ…

တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢကစၢ်ယွၤ

ဖဲပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အကရၢကရိ သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်အခီၣ်ထံးတဖျၢၣ် အဆၢကတီၢ် ကမျၢၢ်တဖၣ် ကွဲးပာ်ဖျါ တၢ်ကတိၤစံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢ ကဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်တဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်ထီၣ်အဒူၣ်လိၤ ဒီးတၢ်အဒါလိၤန့ၣ် တချုးလၢတၢ်မၤဝံၤတၢ်သူၣ်ထီၣ် အကိပူၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံအဆၢဖိတဖၣ် တဆၢဘၣ်တဆၢဘၣ် တၢ်ကွဲးဒီးအကပၤန့ၣ် ကွဲးဃုာ်ဝဲ လၢတၢ်ထုကဖၣ် စံးဘျုးတၢ်လၢအမ့ၢ် “ယွၤန့ၣ် ဂ့ၤဝဲဒိၣ်ဒိၣ်အါအါန့ၣ်လီၤ.” ပပာ်တ့ၢ် တၢ်ကွဲးဖိတဖၣ်အံၤ ဒ်သိးကကဲထီၣ် တၢ်အုၣ်အသးတမံၤ လၢခါဆူညါ ဖိစိၤလံၤစိၤသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ဒီးကသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲ, တၢ်တၤတၢ်တဖၣ် လၢပဂီၢ် မ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်ဆၣ် ယွၤသူၣ်ကညီၤသးကညီၤပှၤ ဒီးအံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤန့ၣ်လီၤ.

အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ကစၢ်ယွၤမၤတ့ၢ်လံတၢ်လၢပဂီၢ်ဒီး ပကဘၣ်အုၣ်ပသးလၢ တၢ်အဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ကကဲထီၣ် တၢ်အဒိအတဲာ်တမံၤ ဖဲယၡါ ၆၃:၇ အပူၤ, ဝံယၡါယၤကွဲးပာ်ဖျါ “ယွၤအဘျုးအဖှိၣ်န့ၣ် ယကဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤ, တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤန့ၣ် ဒ်ကယဲၢ်တၢ်လၢယွၤမၤဝဲလၢပဂီၢ်...” အကတီၢ်လၢခံစ့ၢ်ကီး ဝံဂံၢ်ထီၣ်ဒွးထီၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်လၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ် လၢ အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤဒီစိၤအပူၤ လၢအဆၢဖိ ၉ စံးဝဲ “လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်…

ဒီပုၢ်ဝဲ စီၤစီလူး

“ကစၢ်ဧၢ, ဝံသးစူၤ ဆှၢဘၣ်ယၤဆူ တၢ်လီၢ်တပူၤဂ့ၤ တပူၤဂ့ၤတက့ၢ်. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး တမ့ၢ်လၢတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်ဘၣ်”. တၢ်အံၤ မ့ၢ်ယတၢ်ထုကဖၣ် ဒ်ပှၤလိၣ်ဘီဖိတဂၤအသိး, တချုးယဘၣ်လဲၤမၤလိတၢ်တနံၣ် လၢထံဂၤကီၢ်ဂၤ ခီဖျိထံကီၢ်တဘ့ၣ် ဒီးတဘ့ၣ် ခီလဲလိာ်အပှၤကၠိဖိတဂၤအသိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်လၢ ယကဘၣ်လဲၤန့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်ဆၣ် ယသ့ၣ်ညါ ဒၣ်ထဲ ယတအဲၣ်ဒိးလဲၤ ဖဲတၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်ဘၣ်လီၤ. ယကတိၤထံကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤ ကျိာ်တၢ်ကတိၤတသ့ဘၣ်, ဒီးယသးပူၤ ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်ဆိကမိၣ်ဆိပာ်လၢ တၢ်တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ဘၣ်ဃးဒီး ထံကီၢ်အံၤ အလုၢ်အလၢ်တဖၣ်ဒီး အပှၤကမျၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဃ့ယွၤလၢ ကဆှၢယၤဆူ တၢ်လီၢ်အဂၤတတီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဆၣ် ယွၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့အထူအယိာ်တဂၤအံၤ ဆှၢယၤသပှၢ်တၢၢ် ဆူ ထံကီၢ်လၢ ယတအဲၣ်ဒိးလဲၤဝဲန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ ယွၤဆှၢယၤအဃိ ယသးခုဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အနံၣ်လွံၢ်ဆံပူၤကွံာ် ဝံၤအလီၢ်ခံဒၣ်လဲာ် ထံကီၢ်အံၤအပူၤန့ၣ် ယအိၣ်ဒံးဒီး တံၤသကိးဒီး ယအဲၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယဒိးတ့ဒိးဖျိ ယသးအဆၢကတီၢ် တလးမူးပိာ်ခွါ စတံဖၢၣ်(Stefan) မ့ၢ် အိၣ်ဟဲဒၣ်လၢ ထံကီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲ…

အိၣ်ဃိကလၥ်လၢ ယွၤမဲၥ်ညါ

ပှၤကညီလၢ အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲဒံးတဂၤ အတၢ်ဂီၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိန့ၢ်အီၤ လၢလူဝံး(စ) ဒါကၤ (Louis Daguerr) ဖဲ ၁၈၃၈ နံၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤအံၤန့ၣ် ပၥ်ဖျါဝဲ ပှၤကညီက့ၢ်ဂီၤထဲတမံၤဧိၤ လၢဝ့ၢ်ဖဲရ့(စ) (Paris) ကျဲမုၢ်လိၤ ဖဲမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤအဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအက့ၢ်အဂီၤ မနုၤတမံၤမး တဖျါဝဲလၢ တၢ်ဂီၤအံၤအပူၤန့ၣ်ဘၣ်. တၢ်လၢ လီၤကမၢကမၣ်တမံၤ မ့ၢ်ဝဲ မုၢ်ဃ့ၢ်လီၤ အဆၢကတီၢ် ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ကျဲမုၢ်လိၤဒီး ပှၤလဲၤတၢ်က့ၤတၢ် ဃုာ်ဒီး ကဟၣ်လ့ၤလိၤ လၢကျဲခိၣ်တဖၣ် တအိၣ်ဝဲနီတမံၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အိၣ်အသးနီၢ်နီၢ်တမံၤန့ၣ် တၢ်ဂီၤပူၤ ပှၤကညီအံၤ တမ့ၢ် အိၣ်ဒၣ်ထဲတဂၤဧိၤန့ၣ်ဘၣ်. တၢ်လီၢ်လၢတၢ်ဂီၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိန့ၢ်အီၤ မ့ၢ်ဘိလဘးဒူ တဲပဲၣ် (Boulevard du Temple)ကျဲမုၢ်ခိၣ်လိၤ လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါဒီး ကဟၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤကညီလဲၤက့ၤတၢ်တဖၣ် အိၣ်အါမးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် တဖျါဝဲလၢတၢ်ဂီၤဖိအံၤန့ၣ်ဘၣ်. စိၤဆၢကတီၢ် ဖဲန့ၣ်အခါ တၢ်ဂီၤလၢ ပှၤသ့ၣ်ညါ ဒါကၤရံၤ ရိၣ်တဲး (Daguerreotype) တဘ့ၣ်…

တၢ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ

ဖဲလၢယထီၣ် ခီလ့ၣ်ကၠိအကတီၢ်, တၢ်လဲၤက့ၤ ကၠိဒီးဟံၣ်အဂီၢ် ယဘၣ် နီၣ်သိလ့ၣ် လၢပှၢ်မုၢ်ကနၢကျဲတဘိအံၤန့ၣ် ဖျါလီၤကၢၣ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကျဲတဘိအံၤ ထီဒီးဘျၢလိၤဝဲအဃိ ယနီၣ်ဘၣ် သိလ့ၣ် ချ့ဝဲဒၣ်အါန့ၢ်ဒံး ယကြၢးနီၣ်အီၤ အဘျီတဖၣ် အဘျီန့ၣ်လီၤ. အခီၣ်ထံးန့ၣ် ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါလၢ အခိးကွၢ်ထွဲ ကျဲဒီး သိလ့ၣ် အတၢ်လဲၤက့ၤတဖၣ် ဟ့ၣ်ပလီၢ်ယၤ ဒီးလၢခံယဒိးန့ၢ်ဘၣ် လံာ်က့ဖိလၢ ယကဘၣ်လဲၤဟ့ၣ်ကျိၣ်စ့ ဒ်အမ့ၢ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢ ယလုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် တၢ်သိၣ်တၢ်ဘျၢအဃိန့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၣ် မၤအသးဝံၤ ယဘၣ်တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ယၤ ခံဘျီတဘျီ, တၢ်လီၢ်ဖဲ လၢပှၤဖီၣ်ယၤ အခီၣ်ထံးတဘျီအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်လၢပကဘၣ်ဒိကနၣ်တၢ်အလီၢ် ပမ့ၢ်တတူၢ်လိာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လၢတဂ့ၤတဝါ လၢကမၤဘၣ်ဒိဆါပှၤတဖၣ် ဟဲပိာ်ထွဲထီၣ်အသး သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အဒိလၢ လီၤသးအုး ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ် စီၤပၤယိၤရှံယၤ, စီၤပၤလၢအဂ့ၤဒီး တီဝဲလိၤဝဲတဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဲၤကူပတူး စီၤပၤနကိၤ ဒီးအပှၤသုးဖိတဖၣ် ကလဲၤခီဖျိကီၢ်ယူၤဒၤအတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲတဖၣ် အဆၢကတီၢ်, ဒ်သိးကလဲၤမၤစၢၤ ကီၢ်အၤရှူၢ်လၢ တၢ်ဒုးထီဒါ ကီၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်, စီၤပၤယိၤရှံယၤလဲၤထီၣ်…

ဘၤဘူတၤအုးဖးဒိၣ်တဒု, ကသ့ၣ်ယီၤတဒု ဒီးယၤ

ကၠဲး(Jack)သ့ၣ်ညါ ကဘၣ်ဆီလီၤပာ်လီၤ လ့ၣ်မ့ၣ်အူ လၢကျဲအဘၣ် ဘၣ်လီၤ. လၢခွံနံၣ်အတီၢ်ပူၤ, တၢ်ဆီလီၤပာ်လီၤ လ့ၣ်မ့ၣ်အူကဟၣ်လၢ အတွံၢ်လ့ၣ်မ့ၣ်အူ လၢဝ့ၢ်အံၣ်တဲၣ်ဟး (Uitenhage), အဲဖြၤကၤကလံၤစိးသန့န့ၣ်, အဝဲတမၤကမၣ်ဝဲနီတစုဘၣ်.

ကၠဲး မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ခၠၣ်ကမၣ် ဘၤဘူ (Chacma Baboon) တၤအုးဖးဒိၣ်တဒုန့ၣ်လီၤ. အဝဲဘၣ်တၢ် ကဟုကယာ်အီၤ လၢကၠ့(မ)(စ)ဝဲး(ဒ)(James Wide) လၢအနဲၣ် လ့ၣ်မ့ၣ်အူကျဲအဃိ, အဝဲမၤစၢၤကဒါက့ၤ ကၠ့(မ)(စ) န့ၣ်လီၤ. ကၠ့(မ)(စ)ဝဲး(ဒ) လီၤမၢ်ကွံာ် အခီၣ်ခံခီလၢာ်, ဖဲလၢအလီၤဃံၤလၢ လ့ၣ်မ့ၣ်အူသိလ့ၣ် အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.

အဝဲသိၣ်လိ ကၠဲး ဒ်သိးကမၤစၢၤအီၤ, ဒီးကွၢ်ထွဲ ဟံၣ်ကပိာ်ကပၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးတယံာ်ဘၣ်ဒီး ဒ်သိး ကၠဲးမၤစၢၤအီၤလၢ တၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤ, ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်ဆီၣ်ထီၣ်ဆီၣ်လီၤ စုဟံး ဒ်သိး ကဆှၢလ့ၣ်မ့ၣ်အူအကျဲအကျိၤ ဒ်တၢ်ပနီၣ်ပာ်ဖျါဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံတဲဘၣ်ပှၤလၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဂၤတဒု လၢအမၤစၢၤပှၤတဂၤ, လၢကျဲလၢ အလီၤကမၢကမၣ်, လၢအမ့ၢ် စီၤဘံးလၣ် အကသ့ၣ်ယီၤလီၤ. စီၤဘံးလၣ် မ့ၢ်ဝံတဂၤ…

ပှၤလၢဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်

ဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ် လါယနူၤအါရံၤ(၁၅)သီ ဖဲဝ့ၢ်ဘီးစတၢၣ်န့ၣ် ထံပိာ်သကၤထးဒၢဖးဒိၣ် တဖၣ် လၢပှၤဃ့ၣ်ထံပိာ်ထံန့ၣ် ပိၢ်ဖးထီၣ်ဒီးယွၤလီၤလၢကျဲမုၢ်ခိၣ်န့ၣ် အတီၣ်အိၣ် (၁၅)ခီၣ်ယီၢ်ဒီး အိၣ်ဝဲအကဲလၢၣ် ခံကကွဲၢ်ဒီး ယွၤဝဲတနၣ်ရံၣ် သၢဆံမံၤလာ် တၢ်လဲၤလီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ တွံၢ်တရူာ်စီကွံာ်သိလ့ၣ်တဖၣ်, တၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ် ပှၤကညီဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်လီၤ. ထံပိာ်သကၤထံတဖၣ်အံၤ ဖျါလၢမၤဘၣ်ဒိဆါ တၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်, တၢ်ကဲထီၣ်အသးအံၤန့ၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ် သးသမူခံဆံတဖျၢၣ်ဒီး ပှၤတစှၤန့ၢ် (၁၅ဝ) ဂၤဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ.

တဘျီဘျီတၢ်အဂ့ၤ ဒ်ထံပိာ်သကၤထံတဖၣ်အံၤ လၢတၢ်တမုၢ်လၢ်ဘၣ်တၢ်အပူၤ မၤဟးဂီၤပှၤသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးဖဲအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် နုာ်လီၤဆူကီၢ်တၢ်စံးပာ်န့ၣ် စီၤမိၤရှ့ဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ မ်အသုတပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးကယဲၢ်တၢ်လၢအဒိးန့ၢ် ဘၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လံာ် ၅ မိၤရှ့ ၈:၁၂-၁၄ အပူၤ “တုၤနအီၣ်တၢ်ဒီးဘျဲးအီၣ်, ဒီးသူၣ်ဟံၣ်အဂ့ၤဒီးအိၣ်လၢအပူၤ, ဒီးနဂီၤဘုၣ်ဂီၤဖံး, ဒီးနသိ, မဲာ်တဲးလဲးအါထီၣ်, ဒီးနကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤ ဒီးနထူနလွဲအါထီၣ် ... နကပာ်ထီၣ်ထီသးဒီး သးပ့ၤနီၣ်ဘၣ်ဖုး ယွၤ နကစၢ်”န့ၣ်လီၤ. ဒီးဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် သုတစံးဒီးနာ်ဝဲလၢ မၤန့ၢ်တၢ်ထူးတီၤတဖၣ်လၢအဂံၢ်ဘါဒၣ်ဝဲ…

လီၤမၢ်, ထံၣ်က့ၤ, သးခု

ယၤဒီးယမါခါရံၣ်(Cari) ပဟးကသုၣ်ပသးလၢ ပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤအဆၢကတီၢ် ပစံးကတိၤသကိးလိာ်သးဒီးပိာ်ခွါသးပှၢ်တဂၤ လၢအစူးကါကဟၣ်ဃိထံဟီၣ်လာ်တိၢ်ထး ဒီးလူၤကွၢ်ဃု ထူစ့တိၢ်ထးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဘၣ်ပှၤ “ပှၤကိးယၤလၢ ပသံးအကစၢ်ဒီး တနံၣ်အတီၢ်ပူၤ ယဃုထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်ပသံး (၁၆၇)ဘိ လၢအလီၤမၢ်န့ၣ်လီၤ”. အဝဲဒုးသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ပှၤလၢ “ဘၣ်တဘျီဘျီ ပသံးတဖၣ်အလိၤ အိၣ်ဒီးအကစၢ်အမံၤ ဒီးဖဲယဟ့ၣ်ကဒါက့ၤ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်န့ၣ် ယမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် အဝဲသ့ၣ်အမဲာ်သၣ်ဖိတဖၣ် ဒီးကဲထီၣ် တၢ်သူၣ်မုာ်သးမုာ် လၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယပာ်ဖျါထီၣ် စ့ၢ်ကီး လၢ အ့ထၢၣ်နဲး တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ “တၢ်လီၤမၢ်ဒီးတၢ်ထံၣ်န့ၣ်က့ၤ” တၢ်ကစီၣ်အပူၤ ဒ်သိးပှၤလၢအတၢ်လီၤမၢ်တဂၤဂၤ ကဆဲးကျိးသံကွၢ်တၢ် မ့ၢ်ကအိၣ်ဧါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ”. ယစံးဘၣ်အီၤလၢ ယနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ယဲ ယအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်လူၤကွၢ်ဃု ထူစ့တိာ်ထးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လာ်ဘၣ်ဆၣ် ယတမၤအီၤ လ့တုၤလ့ၤတီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတချုးဟးထီၣ် လဲၤဆူညါန့ၣ် စံးဘၣ်ယၤလၢ “တုၤနမ့ၢ်တမၤတၢ်မၤအံၤန့ၣ်ဒီး တမ့ၢ်နကနၢ်ပၢၢ် တၢ်မၤအံၤဘၣ်”န့ၣ်လီၤ.

ဒ်န့ၣ်အသိး ပထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ထွဲ “ဃုထံၣ်ဒီးမၤန့ၢ်က့ၤ” ဖဲလူၤကၣ် အဆၢဒိၣ် (၁၅) န့ၣ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်အီၤလၢ ကဟုကယာ်ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိလၢ ယံၤဒီးယွၤန့ၣ် (:၁-၂),…

တၢ်ထုကဖၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ

ထိၣ်တလ့ (Clark’s Nutcracker) မ့ၢ်ထိၣ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်တကလုာ်လီၤ. ကိးနံၣ်ဒဲး အဝဲကတဲာ်ကတီၤအသးလၢ တၢ်ဂိၢ်ခါအကတီၢ်အဂီၢ် ပာ်ခူသူၣ်တၢ်အီၣ်ပြံကဒံဖိ လၢအမ့ၢ် သ့ၣ်ဆှိ အဝါအချံဖိ, တနၣ်ရံၣ်န့ၣ် အချံ (၅ဝဝ) ညါလီၤ. တၢ်န့ၣ်ဝံၤ, လဲၤပူၤကွံာ်အါလါဝံၤ, အဝဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤ ဒ်သိးကမၤဖျါထီၣ်တၢ်ချံဖိတဖၣ် လၢဘှ့ၣ်ပစီၤဒိၣ်ဒိၣ်ဖီလာ်ဒၣ်လဲာ်န့ၣ်လီၤ. ထိၣ်တလ့ (Clark’s Nutcracker) တဘ့ၣ်န့ၣ် တိၢ်နီၣ်တၢ်လီၢ်လၢ အပာ်ခူသူၣ် တၢ်ချံဖိတဖၣ်အလီၢ်တကလးဒၣ်လဲာ်န့ၢ်ဝဲ - တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်လၢ လီၤကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲပဆိကမိၣ်ထီၣ် ပတၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢပတိၢ်နီၢ်တဘၣ် ဒ်မ့ၢ် ပပာ်ဘၣ် သိလ့ၣ်နီၣ်ဝံာ်ခံဖဲလဲၣ် မ့ၢ်ပပာ်ဘၣ်မဲာ်ထံ ကလၤဖဲလဲၣ်အခါန့ၣ်လီၤ.

တၢ်မၤအသးလၢ တလီၤနာ်အံၤ, ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်သ့မၤတၢ်လၢ အမ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ် ပတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဆံးအစှၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ တိၢ်နီၣ်ဃာ်တၢ်ထုကဖၣ် အမ့ၢ်အတီခဲလၢာ်န့ၢ်ဝဲ ဒီးသ့ၣ်နီၣ်ဝဲဒီးစံးဆၢဝဲတုၤ အါနံၣ်အါလါလဲၤပူၤကွံာ်ဒၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလံာ်တၢ်လီၣ်ဖျါ ၅:၈ အပူၤ စီၤယိၤဟၣ်ပာ်ဖျါ “တၢ်အိၣ်ဒီးအသးလွံၢ်ဒု” ဒီး “ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်ခံဆံလွံၢ်ဂၤ” ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤ လၢမူခိၣ်ဘီမုၢ်န့ၣ်လီၤ.…